czwartek, 2 maja 2013

Kunigas - J.I.Kraszewski

Malbork, lata 30-ste XIV wieku. Poznajcie litewską Drużynę A.
Szwentas - lat co najmniej 40, parający się czasami szpiegostwem na rzecz Krzyżaków. W czasie jednej ze swoim misji wywiadowczych na Litwę zmienia front i podejmuje się zlecenia na rzecz księżnej Redy. Ma odnaleźć jej zaginionego syna.
Jerzy - młody rycerz krzyżacki, prawdopodobnie Litwin wysokiego rodu. Pseudonim: Kunigas (zdrabniany również pieszczotliwie do Kunigasika), czyli Książę. Od momentu odkrycia, że jest porwanym jako dziecko Litwinem podupada na zdrowiu i cierpi na melancholię.
Baniuta - pyskata litewska nastolatka, również porwana w czasie jednej z wypraw. Szykowana przez swoją niemiecką opiekunke Gundę na ozdobę nieoficjalnego krzyżackiego  zamtuza.
Rymnos - (zdrobniale Romek) - kolejne uprowadzone litewskie dziecko, rodu zapewne pośledniego. W Malborku pełni rolę pachołka i najlepszego przyjaciela Jerzego.
Pewnego dnia ta czwórka połączy siły i dokona brawurowej ucieczki na Litwę. Jednak nie będzie im dane długo cieszyć się powtórnym spotkaniem z bliskimi. Za chwilę bowiem wyruszy kolejna krzyżacka ekspedycja mająca na celu nawracanie pogan ogniem i mieczem. A wtedy Drużyna A będzie miała okazję pokazać na co ich stać w walce z niedawnymi ciemiężycielami.
"Kunigas" jest powieścią parahistoryczną, opartą na jednej z legend zamieszczonych przez Kraszewskiego w antologii "Litwa za Witolda". Trudno powiedzieć, jak wiele jest w niej prawdy, gdyż zakończenie przerasta o głowę wszystkie podnoszące morale i sławiące bohaterstwo historie, jakie kiedykolwiek słyszałam. Przyznam, że ostatni rozdział sprawił, że dosłownie opadła mi szczęka (opadła ona zresztą także będącym jej świadkami Krzyżakom). I dla ostatniej sceny warto przeczytać Kunigasa, nawet, gdyby reszta książki trąciła myszką.


We wstępie wyczytałam, iż Litwini w XIX wieku, w miarę budzenia się ich świadomości narodowej, chętnie korzystali z dorobku Kraszewskiego w dziedzinie etnograficzno-literackiej. Te wszystkie legendy, które on spisywał, to było ostatecznie ich dziedzictwo narodowe.
Nie wiem, na jakim dokładnie etapie znajdował się rozwój litewskiego nacjonalizmu w momencie, gdy książka po raz pierwszy ujrzała światło dzienne. Nie wiem też, jak wówczas wyglądały (i czy w ogóle były) jakieś antagonizmy polsko-litewskie. Nie mogę natomiast pozbyć się myśli, że JIK za pomocą "Kunigasa" i jego zakończenia próbował podrzucić Litwinom kukułcze jajeczko.
Efektowne było to zakończenie? Bardzo. Pokazali Litwini, że mają fantazję i charakter? Nie da się ukryć. A że przy okazji zdobyli pierwszą nagrodę w XIV- wiecznej edycji Nagrody Darwina?

Dlatego coś czuję, że tylko mocno okrojony Kunigas mógł stać się przebojem litewskich czytanek.

Zaintrygowanych zachęcam do przeczytania książki i sprawdzenia o co chodzi.






źródło zdjęcia: smashwords.com

4 komentarze:


  1. Uwielbiam twórczość J.I.Kraszewskiego, a w szczególności cykl "Dzieje Polski"
    Autor w tak wspaniały sposób opisuje stare, historyczne dzieje, że miałam odczucie, jakbym była naocznym świadkiem wszystkich wydarzeń.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Historyczną prozę Kraszewskeigo sobie dawkuję;).

      Ale ogólnie mi się podoba.

      Usuń
  2. Litwini to nacjonaliści, raczej nie chętnie kojarzą czasy krzyżackie. Niechęć do Polaków wzbudziła Unia w Krewie, a potem było tylko gorzej, Piłsudski przyłączając Litwę do Rzeczypospolitej tylko pogłębił tę niechęć. Faktem jest, że wielu Polaków pisało o Litwie i uważa ją za część Ojczyzny, mam na myśli Wileńszczyzne i okolice.
    Co do książki od dawna mam ochotę na tę pozycję, wstyd mi że jeszcze nie przeczytałem ale obiecuję poprawę :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Bartek,
    nacjonalizm litewski jest podobno świeżej daty, zaczął się rodzić wraz z renesansem języka. I przy okazji mocno zawęził pojęcie Litwina, odcinająco posługujących się językami polskim (a to przecież była litewska elita !) i białoruskim.

    Od czasu recenzji co nieco na ten temat doczytałam.
    Czytaj i zgłaszaj się z recenzją. Sama nie wiem, jak podejść do kwestii przydatności tej książki dla Litwinów. Ale to pogadamy, jak przeczytasz:).


    OdpowiedzUsuń